Puur instrumentaal, dus zonder zangers, maar met veel goede jazzmuzikanten. Het nieuwe album met deze band is in februari van dit jaar uitgekomen onder de naam ‘Once again’. In september gaan we met deze band touren en ga ik weer naar Colombia. Daar heb ik onwijs veel zin in.
Wat vond je van de opleiding zelf?
Die was erg leerzaam. Ik heb goede leraren gehad, die je echte diepgang wisten te geven. Wel heb ik tijdens mijn studie het spelen altijd voorop gesteld, maar dat wist men daar ook. Als ik weg moest, zorgde ik voor vervanging of ik haalde de onderdelen later in. Ik had één hoofdinstrument, de piano. Ook heb ik even percussie gedaan, maar als ik andere instrumenten gebruik, zoals de accordeon of mondpiano, is dat alleen omdat ze dan in de muziek passen.
Je bent zelf docent op Codarts, wat vind je zo inspirerend aan lesgeven?
Eigenlijk ben ik net gestopt. Ik heb vijftien jaar lang 2 dagen per week gedoceerd en vond het wel genoeg geweest. Ik was benieuwd wat er zou gebeuren als ik geen les meer zou geven. Nu hoef ik geen rekening meer te houden lesprogramma’s en schoolvakanties en dat geeft me veel meer ruimte en vrijheid. Er komen weer zoveel opties om te spelen en andere dingen te doen, dat ik dat als een enorme uitdaging zie.
Het coachen en inspireren van andere muzikanten lijkt in je bloed te zitten. Waar haal je die kwaliteiten vandaan?
Dat weet ik niet, ik denk eigenlijk dat ik het heel slecht doe. Ik heb het vak pedagogiek op school niet echt benut en besef nu pas hoe belangrijk het is. Elke student is anders en je kunt niet alleen werken met studenten die jou liggen. Je moet voor iedereen een formule hebben. Dat mis ik bij mezelf. Ik drijf meer op mijn mensenkennis en praktijkervaring. Ik houd van mensen en vind het mooi als ze iets willen leren, dus meestal lukt de samenwerking dan ook wel. Wat ik losgelaten heb, is dat ik ‘leuk ’ en ‘populair’ moet zijn. In het begin vond ik dat belangrijk, maar nu wil ik vooral eerlijk en open zijn. Als ik iets niet goed vind, dan zeg ik het. Hoewel dat niet altijd fijn is om te horen, is mijn ervaring dat mensen daar wel veel meer aan hebben. Zelf vind ik het ook prettig om tegenspel te krijgen. Wederzijds respect staat bij mij voorop.
In gesprekken met vier sterke vrouwen als Maite, Izaline, Zulema en Yumarya hoor ik hoe ze jou op handen dragen als hun inspirator.
Ach, ik weet het niet. Ik denk dat mensen graag met mij samenwerken, omdat ik op een bepaalde manier mijn kennis aandraag en graag inhoudelijke suggesties doe. Omdat ik ook arrangeur ben, heb ik een goed overzicht over wat iedereen in de band moet doen. Soms zit iemand toch te veel op zijn eigen muzikale eilandje. Zo zie je soms dat zangeressen behoefte aan een muzikale partner hebben om de muziek door te sluizen naar de rest van de band, zodat alles een mooi geheel vormt. Niet alles draait om pure perfectie. Ik wil het ook gewoon leuker maken. Het is niet mijn doel om snel geld te verdienen. Ik stop veel energie in mijn werk en ik denk dat ze dat in mij respecteren.
Je maakte in 2009 met je eigen band een latin jazzalbum ‘ Later is too late’. Vanwaar dit idee?
Dit was meer een cd-project. Ik wilde een ander terrein verkennen en het is ook een soort ontdekkingsreis geworden. Daarbij heb ik voor een ander geluid van de piano gekozen, met een elektronisch tintje naast het akoestische. Ik heb hiermee ook opgetreden bij ‘Vrije Geluiden’. Dat heeft enorme positieve reacties opgeleverd en daardoor is mijn album ook erg goed verkocht. De hieraan gekoppelde optredens liepen echter niet. Vanwege de crisis willen de podia vaak alleen nog bands die volle zalen trekken. Er werd zelfs gevraagd of ik een zangeres kon toevoegen, omdat dat beter zou lopen. Nu ben ik met een nieuw project bezig met de Iraanse percussionist Afra Mussawisade. Het wordt echte impro-jazz, waarbij we niets vastleggen. Ik zet in zonder dat de ander weet wat er komt en vice versa, en dan kijken we waar we uitkomen. We leggen het wel vast om het later te kunnen verbeteren, indien nodig. Voor mij is dit een heel spannende en ultieme vorm van expressie. Ik ken niemand anders met wie ik op deze manier muziek kan maken. Wel wil ik hier een album van maken. Dat lijkt een beetje gek, want waarom zou je een album maken van iets met zo weinig vaste structuur? Maar toch lijkt het me een uitdaging. Overigens vormt deze zeer vrije vorm een grote tegenstelling met de salsa. Daarbij is alles zeer strak georganiseerd. Iedereen weet wat hij moet doen, de blazers moeten hun partijen lezen. Je speelt met veel mensen, dus je moet weten wie wat speelt. Veel vrijheden kun je je niet veroorloven, omdat het ritme moet grooven, en zangers en blazers moeten gelijk inzetten. Het moet een geoliede machine zijn.
Je speelt zelf, maar je arrangeert, componeert en produceert ook nog. Hoe is dat allemaal begonnen?
Het is allemaal begonnen met Fabian Nodarse, de zanger van Rumbatá. Hij wilde graag dat ik een aantal liedjes zou arrangeren om ze vervolgens in een album ‘Renacer’ vast te leggen. We waren allebei heel ambitieus maar ook zeer amateuristisch. We hebben alles op onze laptop opgenomen. Toch ben ik heel trots op dit eerste werk. Het is een mooie, muzikale cd geworden. Na dat begin, ben er verder mee gegaan en nu heb ik een eigen studio aan huis. Het is een echte passie van mij geworden. Vroeger initieerde ik de producties. Nu komen ook mensen naar mij toe met het verzoek om hier een album op te nemen. Zoals bijvoorbeeld Zulemax, Gerardo Rosales, en ook het album van Nils Fischers Timbazo (crowdfunding!) dat nu de eindfase heeft bereikt. En ik heb nog een primeur voor je, vers van de pers: in het kader van het komend WK hebben Yumarya en ik een single opgenomen. Ik heb het nummer ‘La vida es un carnaval’ van Celia Cruz bewerkt tot een salsanummer met een Braziliaans ritme, de ‘maracatu’. Het gaat deze week uitkomen op Itunes en Soundcloud. Het is heel leuk geworden, dus houd het in de gaten! Dit soort dingen vind ik ook erg leuk om te doen. Het feit dat ik in de positie ben om het hele proces van opnemen en uitbrengen te kunnen verzorgen, vind ik geweldig. Als ik zo mensen gelukkig kan maken met mooie muziek voel ik me erg bevoorrecht.
Is Nederland niet te klein voor je aan het worden?
Kortgeleden is me gevraagd of ik mee naar Colombia wilde verhuizen. Toen ik daarover nadacht, besefte ik hoeveel ik hier heb opgebouwd. Ik zou alles moeten loslaten en helemaal opnieuw moeten beginnen, alleen maar om op hoog niveau salsa te kunnen spelen. Dat is het me niet waard. Ik kan hier zoveel doen, er is zoveel diversiteit en ik heb veel internationale contacten, een eigen studio en projecten zoals dit van vanavond, samen met Izaline. En ook mijn duo met Afra zou ik niet willen missen. Er komen hier zoveel dingen op mijn pad en ik houd erg van die afwisseling.
Wat zou je onze lezers nog mee willen geven?
Het zou mij leuk lijken als mensen weer naar live concerten zouden gaan. Als de politiek dan niet in ons wil investeren, laat het publiek het dan wel doen. Anders lijkt het alsof de politiek gelijk heeft en wij als muzikanten niets voorstellen. Wij kunnen niet zonder publiek en het publiek kan niet zonder ons. Die wisselwerking is enorm belangrijk. Kijk naar deze avond, hoe wij allemaal hebben genoten van dit goed bezochte concert. Er wordt overal heel veel energie in gestoken, en ik zou willen dat meer mensen dat beseffen. Dus ik wil mensen oproepen meer naar live concerten te gaan en cd’s te kopen in plaats van ze te kopiëren. Het is een mythe dat je toch alleen de platenmaatschappij benadeelt. Wij maken nu zelf de muziek. Er zit zoveel werk in een album, van het ontstaan van een lied tot het arrangement, de opnames, het afmixen, en de cover. Dan is het echt frustrerend als mensen het voor niets willen hebben. Als albums niet meer gekocht worden, kunnen muzikanten geen nieuwe meer maken. Dat moeten we niet willen. Met dank aan Marc Bischoff voor dit boeiende, persoonlijke en lange interview. We zijn blij dat we deze veelzijdige artiest eens naar de voorgrond hebben kunnen halen. In al zijn bescheidenheid is hij een zeer bepalende factor voor de Latijns-Amerikaanse muziek in Nederland én daarbuiten.
Een echte spin in het web…