Het is gedraaid op een lokaal radiostation in New York en er wordt stevig op gedanst in een salsatent in het Spaanse Barcelona. Bovendien is de cd als één van de nog geen 10 Nederlandse latinproducties die te koop zijn bij het gezaghebbende descarga.com. Dat het schijfje op het festival terechtkwam, hield verband met een optreden van Kuifje op Cuba. Iedereen van dat orkest was gehuld in `bedrijfskleding´. Eén van de trombonisten droeg echter onder het kleurrijke overhemd trots een donkerblauw t-shirt van Grupo Azul. Deze trombonist was Tobias Dammers (1978). Hoewel in Duitsland geboren en getogen, spreekt hij accentloos Nederlands. Opmerkelijk, want pas voor zijn studie aan de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem is hij in Nederland komen wonen.

Daar in Arnhem is hij als trombonist in de latinscene verzeild geraakt. Erger dan de ergste drugs was er slechts één repetitie voor nodig met het Conjunto Mantequilla, het latere Orquesta Salsabor, voor nodig om hem verslaafd te maken. Het orkest liet zich vooral inspireren door muziek van Machito, Benny Moré, Celia Cruz en, meer algemeen, de New Yorkse jaren 70-muziek. Uiteindelijk zou Tobias ruim vier jaar aan dit orkest verbonden blijven.Toch kwam er een moment waarop Tobias en Salsabor uit elkaar groeiden. Terugkijkend en afstand nemend van de gebeurtenissen, vermoedt Tobias dat hij zich sneller en in een andere richting is gaan ontwikkelen dan het orkest. Iets dat onvermijdelijk was aangezien hij in die tijd al op weg was om van muziek zijn beroep te maken. Dit in tegenstelling tot de meeste andere leden van het orkest dat voor het grootste deel uit gepassioneerde amateurs bestond. Meer dan de anderen wilde Tobias de "diepte" in: op zoek gaan naar de essentie van de muziek, de stijlen en ritmes en ook naar de cultuur waaruit die muziek is voortgekomen. Hij begon aan een zoektocht die hem langs allerlei orkesten voerde waaronder Orquesta Con Clave en Raices Sonoras. Ook probeerde hij het korte tijd met een eigen groep: het Conjunto Con Clave dat ook al niet meer bestaat.

Nu dus is Tobias verbonden aan Grupo Azul en blaast op freelance basis een toontje mee bij nog een aantal andere orkesten. Ook probeerde hij het korte tijd met een eigen groep: het Conjunto Con Clave dat ook al niet meer bestaat. Nu dus is Tobias verbonden aan Grupo Azul en blaast op freelance basis een toontje mee bij nog een aantal andere orkesten. Dat Tobias bezweek voor de charmes van de Caribische muziek heeft alles te maken met zijn brede kijk op wat "muziek" en "ritme" is. De lichte muziek, of het nu pop of rock is, jazz of reggae, soul of funk, hip-hop of dance, techno of house, lijkt te zijn bezwangerd met een "backbeat". Muziek met een sterke 2e en 4e tel. Muziek met een backbeat is voor ons inmiddels zo vanzelfsprekend geworden, dat wij de grootste moeite hebben met het aanvoelen van muziek zonder deze backbeat. Tobias vindt muziek met backbeat op zich niet verkeerd of slecht. Juist door die backbeat swingen veel soulnummers de pan uit. Tobias wil evenwel aan dit opgelegde patroon kunnen ontsnappen. De op het eigenwijze claveritme gebaseerde Caribische muziekstijlen bieden hem een intrigerend alternatief. Pratend over de essentie en diepte van salsa, legt Tobias uit dat het uiteindelijk draait om het aanvoelingsvermogen van de muzikant voor de stijl en het genre dat hij wil gaan spelen.

Muzieknotatie moet niet worden overschat. Het notenschrift is een hulpmiddel en de muziek moet steeds weer opnieuw door de muzikant worden geïnterpreteerd. Een blazer die in een salsaband alles met een jazz-opvatting speelt, slaat de plank net zo mis als een klassieke trompettist die invalt in een jazzband en daar alles met een symfonische frasering neerzet. Hoewel het vaak wordt onderschat, komt bij klassieke muziek een heleboel interpretatie kijken. Veel mensen zijn echter dermate gefixeerd op het zo correct mogelijk spelen van de noten, dat ze niet echt aan creatief werken toekomen. Hetzelfde geldt voor de Caribische muziek. Zeker hier kan volgens Tobias niet worden volstaan met alleen het correct spelen van noten. De essentie van het claveritme is iets wat zich niet met welke muzieknotatie ook laat oplossen. Om de clave te doorgronden, moet een groeiproces worden doorlopen. Consequentie van dit verhaal is dat Tobias zich vervolgens door de Cubaanse en New Yorkse latinmuziek heeft moeten werken. Van jaren zeventig New York tot de Cubaanse voorbeelden uit de jaren veertig, vijftig en zestig. Niet dat hij het een opgave vond. In tegendeel. Tobias genoot met volle teugen. Hij proefde van de danzón, de son, de rumba en al het lekkers dat Cuba in dat opzicht te bieden heeft. Maar al tafelend richtte zijn blik zich niet alleen op het verleden. Ook het heden liet hij zich smaken.

Van jazzy uitstapjes met Irakere tot songo van Los Van Van, van timba uit de jaren negentig met N.G. la Banda, tot doorontwikkelingen van jongere bands zoals Charanga Habanera, Azucar Negra en Klimax. Het maakte dat hij totaal anders tegen deze muziek is gaan aankijken. Bewust wil hij dan ook niet blijven hangen in het verleden. Niet dat hij de salsa uit de jaren 70 afkeurt, verre van dat. Hij blijkt een fan van Eddie Palmieri (vooral diens La Perfecta-jaren) en het Conjunto Libre van Manny Oquendo. Hij vindt echter dat er al genoeg (cover)bands zijn die deze muziek naspelen en het uiteindelijk nooit beter zullen doen dan de meesters van toen. Hij ziet deze creatieve nalatenschap meer als een fundament dat je als jongere generatie hebt te respecteren. Het is zaak daar vervolgens een meer eigentijdse draai aan te geven. "Wij zijn 30 jaar verder en dat mag van mij best te horen zijn", aldus Tobias Dammers.

Dit alles maakt ons des te nieuwsgieriger naar de muziek van Grupo Azul. Inderdaad betekent bij dit orkest diepte en essentie niet dat automatisch wordt teruggegrepen op tradities. Zij blijken goed in staat die essentie te raken en ondertussen ook nog eens creatief en vernieuwend bezig te zijn. Aldus slagen zij erin hun muziek verrassend eigentijds te laten klinken. Hun visie valt te beluisteren op "Contraste", het deze zomer uitgekomen debuutalbum. Het opnemen van het album was een heel proces. Eerst wilden zij zonder al te veel pretenties een demo opnemen. Ze doken daarvoor de EdgeTip studio in van bandleider Raoul Soentken. In de afgelopen tien jaar dat deze studio bestaat, heeft hij inmiddels een zekere faam verworven. Zo zijn er albums van Alberto "Molote" Muñoz en Fabian Nodarse opgenomen. Maar het zijn niet alleen latinproducties die daar vandaan komen. Door de jaren heen hebben er ook jazz, pop en rock producties het licht gezien. Spelend met de mogelijkheden die deze studio hun bood, zijn zij aan de kwaliteit van hun opnamen gaan sleutelen. Werkenderwijs werd de lat steeds hoger gelegd. Uiteindelijk kregen de opnamen een kwaliteit waarmee je de markt op zou kunnen gaan.

Zo geschiedde. Raoul Soentken wierp zich op als producer en percussionist Mark de Vries leende zijn bijnaam "Vuile hond" - niemand weet waaraan hij die te danken heeft - voor het kersverse platenlabel "Perro Sucio Records" dat voor het project in het leven was geroepen. Alles bij elkaar duurde het een jaar voordat de eerste persing gereed was en ermee naar buiten kon worden getreden. Op het eerste en het laatste nummer ("Rumbamix" en "Karina") na is Tobias op alle tracks wel van de partij. Wij horen hem dan voornamelijk op zijn trombone. Daarnaast heeft hij voor een tweetal nummers ook het arrangement geschreven. Het meest in het oog springend is het door hem geschreven en gearrangeerde "Nina". Dit nummer maakt ons tot getuigen van een huwelijk. Het huwelijk tussen Tobias en zijn geliefde. "De eerste noten heb ik bedacht in 2003, kort na mijn eindexamen", zo laat Tobias weten. "Het was mij vanaf het begin duidelijk dat het alleen maar over de liefde kon gaan. Tegen de tijd dat de melodie en het arrangement zover waren dat er een tekst kon worden gemaakt, waren Nina en ik druk bezig met onze huwelijksvoorbereidingen. Iedereen van het orkest was daar natuurlijk van op de hoogte. Wat mij aan Eduardo fascineert, is dat hij een ontzettend goed gevoel heeft voor de intentie van een stuk en dat ook goed weet te verwoorden.
Ook in dit geval heeft hij mijn gevoel nauwkeurig in woorden weten om te zetten.
Opmerkelijk, want hij was niet bekend met mijn ideeën over hoe de tekst zou moeten worden. Het is een prachtig resultaat. Zoals het hoort, is het stuk op ons trouwfeest voor de allereerste keer voor publiek uitgevoerd."

Grupo Azul (Nederland)