Politiek en erotiek
Als linkse intellectueel stak Skármeta zijn sympathie voor het socialisme bepaald niet onder stoelen of banken. Hij was lid van de MAPU en geloofde in het socialistisch experiment van Allende (1970-1973). Toch vindt hij zichzelf ‘geen politiek type’. Zijn boeken gaan over de gewone man, de anti-held, en zijn dagelijkse werkelijkheid. Een werkelijkheid die in de jaren 70 en 80 in alle opzichten werd bepaald door een bloedige dictatuur waar hij niet omheen kon. Hij is vooral gefascineerd door de massabeweging die Allende in gang zette, iets wat we pas nog zagen gebeuren in het Midden-Oosten, Oekraïne en Hongkong: “Mijn favoriete thema is hoe de gewoonste menselijke wezentjes, niet voorbestemd voor heldendaden, zich in gevaarlijke situaties aansluiten bij de revolutie en tot het eind meedoen. […] de lichte overgang van angst tot politieke actie van de gewone burger.” 1
Een andere fascinatie is erotiek; het wemelt in zijn werk van de expliciete erotische passages. De mannelijke personages zien hun versierpogingen aanvankelijk mislukken door hun eigen egoïsme en macho gedrag, terwijl de vrouwen juist sterk en onafhankelijk zijn en vaak het initiatief nemen. Pas als de traditionele rolpatronen worden losgelaten, wordt een relatie mogelijk. Dat is geen toeval, maar een bewuste stijlfiguur. Seks en overgave worden gebruikt als metafoor voor bewustwording en solidariteit, beiden noodzakelijk voor een socialistische - of rechtvaardige - samenleving. Vrouwen, van nature meer geneigd tot solidariteit, zijn hun gids in dat proces. In Skármeta’s universum zijn zij het die de mannen aanzetten tot solidariteit en (politieke) actie.

Een sprookje?
Ook in ‘Un padre de película’ is een hoofdrol weggelegd voor de anti-held, in dit geval nog maagd, en zijn seksuele verlangens. En weer is het een geëmancipeerde vrouw die hem tot actie aanzet. De politiek is hier helemaal afwezig, simpelweg omdat de noodzaak er niet meer is. Sterker nog, het leest bijna als een kinderboek of sprookje. De taal is simpel, de zinnen kort, de letters groot. In 25 korte hoofdstukken - sommige zijn maar 1 pagina lang - vertelt Skármeta een aandoenlijk verhaal over een 21-jarige jongeman die zijn vader mist. Op de dag dat hij met zijn diploma voor onderwijzer terugkeert naar zijn geboortedorp, vertrekt zijn vader. “Ik stapte uit de trein en hij stapte in”. Zonder uitleg. Volgens zijn moeder kon hij niet aarden in het afgelegen dorpje Contulmo in het zuiden van Chili en is hij teruggegaan naar zijn geboortestad Parijs. Dankzij de erotiek - die is niet afwezig - komt hij erachter dat zijn vader dichterbij is dan hij dacht. En net als in een sprookje loopt het goed af. Hoewel we dat door het open einde niet zeker weten. Meer kan ik er niet over zeggen zonder de plot te verraden.

Waarom zou je dit boek dan moeten lezen?
Volgens de flaptekst omdat het:
Je naar een magisch dorp voert
Een intiem verhaal presenteert
Je laat meeleven met de hoofdpersonen
Je zal inpakken met zijn warme geur
Je laat dromen
Je vult met tederheid
Vele gevoelens bij je los zal maken
Je laat geloven in het onmogelijke
Je zal verzoenen met de wereld
Je een traan zal ontlokken
Je laat glimlachen
Je een beetje gelukkiger maakt

Redenen genoeg toch?

1 Antonio Skármeta, 1981. “La Insurrección: Gambito nicaragüense de film y novela”. Texto Crítico 1981, Julio-Diciembre, V. 7 (22-23), pp. 90-95.

Boek Un padre de película

Antonio Skármeta

Agnes de Jong studeerde Spaanse taal- en letterkunde aan de Universiteit Utrecht, met als specialisatie Latijns-Amerika Studies. Na haar studie werkte ze 16 jaar in de communicatie bij Slot Loevestein. Momenteel heeft ze haar eigen tekstbureau en is ze actief als fondsenwerver voor culturele instellingen. www.linkedin.com/in/agnesdejong1

www.fiftyfiftytekst.nl

Regelmatig plaatsen wij in het Latin Emagazine (redactionele) artikelen over verschillende latingerelateerde onderwerpen, bijvoorbeeld: latin DJ's, latin artiesten, salsa- en zoukdansscholen, Caribische en Latijns-Amerikaanse kunst, cabaret- en toneelvoorstellingen, speciale latin projecten of evenementen, zolang er maar een latin component in zit. Heeft u informatie of denkt u dat u een redactionele bijdrage kunt leveren voor het Latin Emagazine? Mail ons. Wanneer uw bericht in aanmerking komt voor plaatsing, nemen wij contact met u op.